Taraf Gazetesi'nin Le Monde Diplomatique ekinde Jacques Roubaud'nun “Şiir İnatçıdır” başlıklı bir yazısı yer alıyor. Yazının, şiirin ekonomik açıdan değersiz oluşu, kitap fuarlarında şairlerin ilgi görememeleri ve şiirin artık gazete, televizyonlarda kendine yer bulamaması üzerine kaleme alındığı söylenebilir. Şiir denilince daha çok ondokuzuncu ve yirminci yüzyıl şairlerinin akla geliyor olması, çağdaş şairlerin ve şiirlerinin anlaşılmaz bulunmaları okur yönünden tespit edilirken, aslında şiirin yaşamın her alanında poetik anlamda var olmaya devam ettiğine dikkat çekiliyor.
Yüzyılın alemetleri ile şiirin farkedilebilmesi meselesi oldukça problematiktir. Roubaud, “şiirin düşüşü”nü diğer nedenler bir yana biçimsel zorunlulukların aşılması (aslında geleneksel olanın yıkımı) bağlamında, geleneksel kafiyeli-vezinli şiirin yerini sürealistlerin serbest nazımının alması ile bir dile ait şiir geleneğinin özelliklerinin yok sayılmasına, sözdizimsel kopuklukları önlemek için ise doğrudan “yeni dize”ye geçilmesine bağlıyor. Yazara göre, şiirlerini düzyazı gibi okuyan, süslemeleri sesiyle yapan şairlerle dizenin artık büsbütün kaybolduğu son safha ise 1990'lı yıllara rastlıyor.
Yazının bundan sonrası tam bir macera! Şiirin satmayan, demode bir faaliyet olduğunu düşünenler nezdinde yerini, “edebi mazinin propagandasından kurtulmuş, yepyeni, yani “mutlak biçimde modern” bir ikame ürününe bırakmalı” görüşü ekseninde; şiirin yerine METİN'i, tutmaması üzerine ise şiirsel döküman'ı deneyenler olmuş. Matbu alemde şiirin tutunamaması, sanal alemde tutunamayacağı anlamına gelmez. Yazar bu konuda oldukça iyimser.
Yazının geriye kalan kısmı, şiir olmadıkları halde şiir-gibilere ayrılmış: Slam, Vroum-Vroum! Bitiriken, “şiirin yeri dildedir”, diyor yazar: “Sözcüklerle ete kemiğe bürünür, sözcük yoksa şiir de yoktur. Şiir dört boyutlu bir dil sanatının nesnesi olmalıdır, yani bir kağıt üzerinde, bir ses, bir kulak ve bir iç görüş için yazılmalıdır. Şiir okunmalı ve söylenmelidir”.
Bizce de amma ya okunmuyor ve söylenmiyorsa!
Bunları Sözlüğüne Ekle: Jacques Roubaud, Uluslararası Serbest Nazım (USN), Denis Roche, Şiirsel Doküman, Yeni Dize, Slam, Vroum-Vroum.
(*) Le Monde Diplomatique 2010 Ocak/ 11 Ocak '010 Taraf Gazetesi
Follow