Anadolu’nun birçok şehrinde farklı anlayışlara mensup çeşitli edebiyat dergileri var. Ortak özellikleri samimi ve bir insan sıcaklığında olmalarıdır. İktidar olma hırsından uzak, rekabete yanaşmayan, kendi yollarını kendileri çizen dergiler bunlar. Yayın politikaları ve oluşturduğu dosyalarla farklılıklarını belirginleştirebilen bu dergilerin en büyük gereksinimlerinin tanıtım ve reklam olduğunu düşünüyorum.
Kayseri’de çıkan Esrar dergisi de odağına aldığı şair ve mesele edindiği konu bakımından farklı ve bizi şaşırtan özelliklere sahip. Sanırım birçoğumuz habersiz Esrar’dan. Yazı işleri müdürü Veysel Karani Tur. Editörler İbrahim Ercan, Ahmet Yeşilyaprak.
Bir Amerikan Şairi
Esrar’ın odağına aldığı isim Amerikan şiiri denilince ilk akla gelen şairlerden: Jennifer K. Sweeney. Esrar, Anadolu’da çıkan bir dergi, tekrar hatırlamada fayda var. İlginç olan şu ki, dergide bir eleştirmenler kuşağı var adeta. Her biri söz konusu şairin şiirlerini Türkçeye çevirerek dergiye güç katmış durumdalar. 9o’ların ve 2000’lerin dergilerinden Şehrengiz’i ve Atlılar’ı anımsatıyor bu biraz da.
Ekmek ve Müzikle Yaşamak
Dergide Sweeney’le bir söyleşi de var. Şairin şiir görüşünü ve şiire yaklaşım biçimini öğrenebileceğimiz bir söyleşi yer alıyor dergi sayfalarında. Bireyci ve feminist bir karaktere sahip Sweeney. Ancak şairin kendini ve şiirini feminist olarak tanımlamaktan uzak bir tutum içinde görüyoruz. ‘Kendini-sorgulama’ şiiri şeklinde tanımlıyor sanatını daha çok. Buna ek olarak şairin ağzından çıkan şu nitelemeler de ilginç ve öğretici: ‘Sıkı bir gerçeküstü lirik ve sıkıştırılmış bir düzyazı eseri’
Tamlamalardan Şiire Bakmak
Veysel Karni Tur’un Tamlamalardan Şiire Bakmak başlıklı yazısı da dergide üzerinde durulması gereken bir metin olarak dikkat çekiyor. Bu yazıdan hareketle Tur’un eleştiri kumaşının sağlam olduğunu düşünüyorum. Öğretici bir eleştirel yazı kaleme almış yazar. Esrar’ın çıtasının yükselmesi adına bu yazılar ve benzerleri çoğalmalı diyoruz.
Öneriler ve Olması Gerekenler
Esrar’ı sevdik, ancak bir sözümüz var Esrar’a, olması gerekenler adına. Mercek altına alınan şair, bu gün Amerikan şiirinin geldiği yer bakımından öğretici. Ancak madem yabancı dil gibi yeteneğimiz var. Öyleyse Çağdaş Amerikan Şiiri veya Afro-Amerikan şiiri ve imajistler de pekâlâ odağa yerleştirilebilir. Amiri Baraka ve kara şiir hareketi ve geçmişten modern Türk şiirine ciddi etkiler bırakmış T.S Eliot, Ezra Pound gibi güçlü şairlerden de çevriler yapılabilir. Gerçekten bu yapıldığında Esrar edebiyat dergiciliğinde hatırı sayılır bir yer edinecektir.
Henüz 3.sayısı çıkan Esrar dergisinin önünde uzun bir ömür var. Esrar’ın bu uzun yolculuğunda desteklenmesi gerektiğini düşünenlerdenim. Umarım önerilerimiz dikkate alınır ve Esrar ilerleyen yıllarda söz alan, sözü edilen bir dergi konumuna yükselir.