Her yeni düşünce dergisi yeni insan tipi, yeni bir şahsiyet demektir. Üstelik bu dergi yeni bir insanın inşası adına yeni bir medeniyet tasavvuruna (Feta) sahipse önemi ve vazgeçilemezliği gözümüzde bir kat daha artar. Adapazarı merkezli düşünce ve edebiyat dergisi Değirmen’den bahsediyorum. 18.sayısını yeni bir biçimle( kapak tasarımı, sayfa düzeni, görsel tasarım) ve elbette sıkı ve dolu içeriğiyle çıkaran Değirmen, tasarımının yeniliğiyle de ilgimi çekiyor. Bunun yanında ‘Oyun’ dosyasıyla , ‘oyun’ kavramına yüklediği değişmeceli ve felsefi yüküyle, anlamıyla ve tabii ki bu konuyu yazınsal açıdan yetkinlikle ele almasıyla sahiplenebileceğimiz bir dergi, bir oluşum var karşımızda. Sahiplenebileceğimiz diyorum çünkü bir zamanların Tezkire dergisini anımsatan düzeniyle, duruşuyla varlığını düşünsel tavrını bize kabul ettiriyor zaten. Ve böylece sessiz çıkışı ve hacimli dosyasıyla yayın dünyasında, düşünce dergileri arasında seçkin yerini almış oluyor.
Oyun alanı olarak insan bedeni
Değirmen Dergisi’nin ‘Oyun’ adlı dosya konusuna dikkat çekmek adına bu hacimde yer alan benim de önemli bulduğum bir yazıyı ele almak, bu yazı üzerinden konuşmak niyetindeyim. Menderes Daşkıran imzalı bu yazı her bakımdan dikkate değer düşünceler sunuyor."Bir Medeniyet Projesi Olarak Feta-7/ "Oyun Alanı Olarak İnsan Bedeni veya İnsanın Yeniden Keşfi" . Daşkıran yazısına seküler dünyanın karakteristik özelliklerini serilmeyerek başlıyor. Sekülerizasyon dini inançları hayatımızdan kovmasından vicdanlara hapsetmesinden bahisle bu manipüle edişin dahi bir din haline geldiğini öğreniyoruz yazıdan. Bilgi ve bilinç kazandırıcı bir yazı. Yazarın ifadesiyle seküler algının oyun ve eğlenceyi ön plana çıkarışı, yeni bir ihtiyaç şeklinde sunması, istek ve emellerin yeni tatmin yolları bulması, böylece insanın buna göre bilgi üretmesi, bilim yapması ve teknoloji geliştirmesi vs. modern sapmaya işaret eden göstergelerdir. Yazarın bu yazıdaki tutumu düşünüldüğünde aslında tam bir çağdaşlığa reddiye! Çağdaş manipülâsyona karşı bir anti-manifesto! Seküler anlayışa karşı muhalif bir tavır!
Ancak kuru bir tepkisellik değildir bu, alternatif sunan, yeni bir medeniyet tasavvuru öneren işaretlerle dolu. Bu yazıda yeni bir insanın, bu insanı bağlı olarak yeni bir anlayışın inşasına çalışıldığını görüyoruz.
Kozmetiğe reddiye
Daşkıran, bu yazıda modern insanın temizlik anlayışını da sorguluyor. Yazarın itirazı ve şikâyeti, kozmetik ürünlerin, insan bedenini oyuna ve oyuncağa çevirdiği, insanın fizyolojik yapısına yeni bir yüz verdiği yönünde. Bu modern dünyada her açıdan araçsallaşan bir insanla karşı karşıyayız. Bu modern insan esasında teknolojinin yani oyunun edilgen bir parçası durumundadır. Tam anlamıyla kişioğlunun doğasını önemsiz gören, yaratılışa aykırı bir süreç işleniyor:
"Temizlerken kirletiyoruz. Suyu kirletiyoruz. Toprağı kirletiyoruz. Bilim arayışları ve teknoloji ile geldiğimiz noktaya bakınca on binlerce yıllık insanlığın ortak mirası olan felsefi ve düşünsel birikime tam bir çelişki oluşturuyor. Son yüzyılda her alanda büyük bir sapma yaşayan insanoğlu, bedeni ile çok yakından alakalı yeni bir oyun konusu olarak temizlik alanını keşfetmekte gecikmemiştir. Bu keşifle birlikte devasa bir sektöre dönüşen ürünlerle sapma kültürüne akıl almaz katkılar sunarak bir "kült" oluşturmuştur. "
Yeni bir kozmos bilinci: Feta kaynaklı değerler
Daşkıran olan bitenin farkında. Olması gerekenleri de söylüyor. Adapazarı merkezli bir oluşum olan Feta Medeniyeti’nin ocağına önemli bir kanal açıyor, ciddi katkılar sunuyor. İnsanın ontolojik varlığının ve anlamının kavranışında yeni bir düşünme yolu açıyor. Daşkıran, insan bedeninin metalaşmasına karşı yeni bir medeniyet tasavvuru geliştirip sunuyor zihnimize.
İnsan ve dünyaya yeni bir bakış olarak Feta kaynaklı değerler, bozulmanın ve çürümenin had safhaya ulaştığı günümüzde dikkate alınası ilkeler ve tespitler içeriyor. Zihnimize açılım sağlayıcı temel prensipler. Peki, Feta kaynaklı değerler neleri içeriyor? Hangi çıkış yolunu öneriyor? Hangi anlamın idrakine çalışılıyor? İnsan ve dünyanın sorunlarına ilişkin çözüm ve tespitleri nelerdir?
Feta kaynaklı değerler yeni bir inşa denemesidir. İnsanın ve dünyanın sorunlarına ilkeler çerçevesinde bakan, insanın değerine inanan yeni bir medeniyet tasavvurudur. Yeni insanın, insanı insan yapan yeni değerlerin peşindedir. İnsana kadim sorumluluğunu yükleyen, hatırlatan yeni bir anlayıştır. Şimdi bu yeni algıyı daha somut bir hale getirmek için Menderes Daşkıran’nın yazısından seçtiğim temel ilkeleri maddeler halinde sıralayıp düşünebiliriz:
"İnsan,
1-Güven değerini önce kendine yöneltmeli kendisi kendinden emin olmalıdır.
2-Hayatı oyunlaştırarak kendisine zararlı bir kuşatma meydana getirmemelidir.
3-Narsizmin dışında, kendisini yaratılan eşrefi mahlûkat nazarıyla görerek bereketli bir sevginin merkezine doğru yolculuğa çıkmalıdır.
4-Saygı değerini hak edebilmek için yaratılana, yaratılışa ve kendi yaratılışına saygı duyabilmelidir.
5-Kendisini aslında bir mikro kozmos olduğundan hareketle; sayılamayacak farklılıkları barındırdığını düşünerek tüm âleme karşı engin bir hoşgörü içinde olmalıdır.
6-Kendimizi muhasebe etmeli, ruh ve beden arasında iletişim kurmalı, eşya tabiat ve Rabb dilini ihmal etmemeli.
7-Beden enerjimizi girişimci bir ruh ile toplumsal hizmete dönüştürmeli, oyun ve eğlence peşinde varlığımız anlamsız kılınmamalıdır.
8-Bedenini insan kılmak için düşünce ve ruh yönüyle aydınlanarak, çevresini aydınlatacak nitelikte bir aydın olmalıdır.
9-Kişi önce kendisine dost olmalıdır.
10-Kendisine bahşedilen her şeyin birinin büyük bir nimet olduğunu görerek, Rabb’ine derin bir inançla bağlanarak vefa sözcüğünü hayatta yaşanır hale getirip, önce Rabb’ine vefakâr olmalıdır.
11-Zihin kapasitesini alabildiğince genişletmeli.
12-Öncelikle kendi yeteneklerine güvenmeli, kendisine karşı kadirşinas olmalıdır.
13-Kendisinin ve kâinattaki her şeyin yine kendisine emanet edildiğini fark etmeli; emanet edicinin mesajlarıyla emaneti muhafaza etmelidir. "
Günümüzde epey bi yaygınlık kazanan ‘kişisel gelişim’ furyasına da alternatif olabileceğini düşündüğüm bu oluşumun zihin açıcı bir işlevi de var.
Rüstem Budak yönetiminde Feta kaynaklı değerler ışığında çıkan Değirmen dergisi derin aydınlığıyla önümüzü aydınlatmaya, ufkumuzu genişletmeye devam ediyor.
Alın, okuyun ve yanınızdan hiç ayırmayın.
E-posta: degirmendergi@gmail.com
Dağıtım: Kültür Yayın Dağıtım-Nt mağazaları ve seçkin kitapçılarda